สิ่งที่เกมดีและครองใจผู้เล่นมี คือ ความสนุก ซึ่งเปรียบเสมือนหัวใจที่สำคัญที่สุดของเกม ดังนั้น เราจึงควรศึกษาและทำความเข้าใจว่า องค์ประกอบใดบ้างที่จะทำให้ผู้เล่นรู้สึกสนุกไปกับเกม บทความนี้จะเผย หลักการและแนวคิดที่นักพัฒนาเกมใช้ เพื่อทำให้เกมของคุณสนุกและเพลิดเพลินจนผู้เล่นวางมือไม่ได้ !
สิ่งที่คุณจะได้เรียนรู้ต่อไปนี้ คือ 4 องค์ประกอบที่ส่งผลต่อความสนุกของเกม ซึ่งเมื่อนำมาปรับใช้ร่วมกันแล้วจะทำให้เกมของคุณสนุกขึ้นได้ไม่ยาก อย่างไรก็ตามคุณยังจำเป็นที่จะต้องใช้ความคิดสร้างสรรค์ในการออกแบบ เพื่อปรับใช้และผสมผสานองค์ประกอบต่างๆ เหล่านี้เข้าด้วยกัน โดยองค์ประกอบสำคัญที่จะทำให้เกมสนุกนั้นประกอบไปด้วย
Goals
เกมทุกเกมมีเป้าหมาย ไม่ว่าจะเป็นเกมสบายๆ อย่างเกม The Farmer เกมปลูกผักบน Y8 (ซึ่งหลายๆ คนน่าจะเคยเล่น) ที่คุณจะต้องปลูกผักและขายผลผลิตไปเรื่อยๆ เพื่ออัพเกรดฟาร์มของคุณ หรือจะเห็นได้จากเกมยอดนิยมอย่าง Tetris ที่มี Goal ง่ายๆ อย่างการต่อบล็อกสีเดียวกันให้เป็นแถวเดียว เพื่อทำคะแนนและผ่านไปยังด่านต่อไป
The Farmer เกมยุคแรกเริ่มของอินเทอร์เน็ตที่มี Goal ในการให้ผู้เล่นอัพเกรดฟาร์มของ ตัวเองไปเรื่อยๆ , source : https://www.y8.com/
Goal ของเกมไม่จำเป็นต้องยิ่งใหญ่หรือท้าทายขนาดต่อผู้เล่นขนาดนั้น แต่ Goal จะต้องมอบจุดมุ่งหมายให้กับผู้เล่น เพื่อที่ผู้เล่นจะรู้สึกถึง Emotional Reward เมื่อทำเป้าหมายต่างๆ ของเกมได้สำเร็จ ซึ่งเรียกได้ว่า Goal ของเกม คือ ปัจจัยลำดับต้นๆ ที่จะส่งผลให้เกมรู้สึกสนุก เมื่อผู้เล่นบรรลุ Goal ไม่ว่าจะเป็นเป้าหมายเล็กๆ หรือใหญ่ ในแต่ละครั้งพวกเขาจะรู้สึกถึงความสำเร็จและบทสรุปที่สมบูรณ์ของเกมในรอบนั้น ๆ
อีกทั้ง Goal ของเกมเป็นหัวใจสำคัญที่ช่วยสร้างความท้าทายและประสบการณ์อันน่าจดจำให้กับผู้เล่น เช่น การเอาชนะ Final บอส หรือการ Upgrade สิ่งก่อสร้างต่างๆ ให้อยู่ในระดับสูงสุด นอกจากนี้ Goal ยังสร้างโครงสร้างที่ชัดเจนให้กับเกม ไม่ว่าจะเป้าหมายระยะสั้นหรือระยะยาว และไม่ว่าจะเป็นเป้าหมายหลักหรือเป้าหมายรอง ซึ่งจะส่งผลให้เกมมีมิติและดึงดูดใจต่อผู้เล่น การออกแบบ Goal ของเกมที่ดีจะทำให้ผู้เล่นรู้สึกถึงคุณค่าในสิ่งที่ทำและอยากกลับมาเล่นซ้ำ
Goal ของเกม Path of Exile ที่มีเป้าหมายให้ผู้เล่นกำจัด Final Boss ตามพื้นที่ต่างๆ ภายในเกม
Rules
Rule หรือกติกา คือ การจำกัดวิธีการการเล่นของเราในการมุ่งไปสู่ Goal ของเกม ลองจินตนาการว่าผู้เล่นสามารถเอาชนะเกมได้อย่างอิสระและไม่จำกัดวิธีการ ความน่าตื่นเต้นของเกมนั้นๆ คงลดลงไปไม่น้อย เช่น เกม Mine Sweeper ที่มีกติกาที่ผู้เล่นจะต้องเปิดช่องทั้งหมดที่ไม่มีระเบิด โดยวิเคราะห์จากข้อมูลตัวเลขที่ได้รับจากช่องที่เปิดอยู่ หากผู้เล่นเลือกโดนช่องที่มีระเบิดซ่อนอยู่ ก็จะ Game Over ทันที
ตัวอย่างกติกาในการเล่นจากเกม Mine Sweeper ที่มีกติกาที่ผู้เล่นจะสามารถกดโดนระเบิดที่ซ่อนอยู่ได้เพียงครั้งเดียว, source : https://minesweeperonline.com/
กฎกติกาช่วยให้เกิดวิธีการเล่นที่สร้างสรรค์และแปลกใหม่ อีกทั้งยังทำให้เกมสมดุลและเสริมสร้างความรู้สึกดื่มด่ำไปกับเกม เกมที่ไร้ความท้าทายนั้นจะทำให้เกมจืดชืดและขาดความสนุก เพราะโดยหลักแล้วความสนุกของเกมเกิดจากการเผชิญหน้าและเอาชนะข้อจำกัดต่างๆ หากไม่มีสิ่งนี้ การเล่นเกมก็จะไร้ความหมาย
Feedback
การให้ Feedback กับผู้เล่น คือ การทำให้ผู้เล่นตระหนักรู้ว่าตอนนี้พวกเขามีศักยภาพอยู่ในระดับใดและพวกเขาทำได้ดีขึ้นหรือแย่ลงอย่างไรบ้าง เพื่อที่จะบรรลุ Goal ของเกม รูปแบบในการให้ Feedback มีตั้งแต่การโชว์ Score หลังจบ Level, การที่ตัวเกมมีการจัดอันดับ Ranking ผู้เล่นใน Server ตลอดจนการแสดงให้เห็นถึงค่า Status ด้านต่างๆ ของผู้เล่นโดยละเอียด
ตัวอย่าง Scoreboard จากเกม Overwatch 2 ที่แสดงให้เห็นว่าผู้เล่นแต่ละทีมมีส่วนร่วมในการกำจัดฝ่ายตรงข้ามหรือสนับสนุนทีมตัวเองมากน้อยเพียงใดในแต่ละรอบ
การให้ Feedback มีบทบาทสำคัญในการกระตุ้นแรงจูงใจและสร้างความเชื่อมโยงกับ Task ในเกม การออกแบบ Feedback ที่เหมาะสมไม่เพียงช่วยให้ผู้เล่นตระหนักว่าตัวเองทำได้ดีแค่ไหน แต่ยังสามารถกระตุ้นให้เกิดความมุ่งมั่นที่จะพัฒนาและก้าวหน้าไปในเกม ซึ่งส่งผลให้ผู้เล่นสนุกสนานกับการทุ่มเทไปกับการพัฒนาตัวเอง อีกทั้งยังส่งผลให้ผู้เล่นใช้เวลากับเกมของเรามากขึ้นตามไปด้วย
ตัวอย่างหน้าต่างแสดงค่าทักษะด้านต่างๆ ของตัวละครจากเกม Stardew Valley
Voluntary Participation
แน่นอนว่าคงไม่มีใครชอบเวลาถูกบังคับให้ทำอะไรสักอย่างโดยไม่เต็มใจ ความสมัครใจในการเล่น จึงเป็นองค์ประกอบสำคัญที่ส่งผลต่อความสนุกของเกม ผู้เล่นสมัครใจที่จะเล่นตาม Goal และ Rule ที่เกมตั้งไว้ เพราะพวกเขามองว่ามันเป็นเรื่องสนุก หากคุณสามารถออกแบบให้เกมของของคุณสามารถจูงใจที่จะทุ่ม Effort ไปกับเกมได้ แน่นอนว่าผู้เล่นจะรู้สึกอยากเล่นต่อไปเรื่อยๆ โดยธรรมชาติ อาจกล่าวได้อีกนัยหนึ่งว่า 3 องค์ประกอบ ที่ได้กล่าวถึงไปแล้วข้างต้นสัมพันธ์กับความรู้สึกสมัครใจของผู้เล่นในการเล่นเกม
การออกแบบเกมเพื่อให้ผู้เล่นรู้สึกสมัครใจที่จะเล่นนั้น จะเกิดขึ้นได้เมื่อผู้เล่นรู้สึกว่าเมีแรงจูงใจที่จะได้รับ Reward, ความก้าวหน้า หรือชัยชนะในการแข่งขันภายในเกม แต่ในขณะเดียวกัน หากเกมให้สิ่งตอบแทนกับผู้เล่นอย่างไม่สมน้ำสมเนื้อ ผู้เล่นก็จะรู้สึกเบื่อหน่ายและรู้สึกหงุดหงิดที่ถูกบังคับให้ทำ และเลิกเล่นเกมของเราไปในที่สุด ดังนั้น การออกแบบเกมให้ผู้เล่นสมัครใจที่จะเล่นอย่างเหมาะสม จะช่วยให้ผู้เล่ยอยากกลับมามีส่วนร่วมกับเกมอย่างเต็มใจและต่อเนื่อง
กล่าวได้โดยสรุปว่า เกมที่สนุกจะต้องมี 4 องค์ประกอบ โดยเริ่มจากเป้าหมายที่ชัดเจน (Goals) ที่จะทำให้ผู้เล่นรู้สึกมุ่งมั่นในการเล่น ถัดมาคือ กฎกติกา (Rules) ที่ช่วยให้การเล่นเกมเกิดความท้าทาย ถัดมา คือ ฟีดแบค (Feedback) ซึ่งเป็นส่วนสำคัญที่ช่วยให้ผู้เล่นเห็นศักยภาพของ ตัวเองในการบรรลุเป้าหมาย และสุดท้ายคือ ความสมัครใจในการเล่น (Voluntary Participation) ซึ่งจะส่งผลให้ผู้เล่นมีส่วนร่วมและรู้สึกสนุกไปกับเกมอย่างเต็มที่ เมื่อองค์ประกอบเหล่านี้มาผสมกันอย่างลงตัว เกมของคุณก็จะกลายเป็นประสบการณ์ที่ไม่เพียงแค่สนุก แต่ยังน่าจดจำและทำให้ผู้เล่นรู้สึกอยากเล่นต่อไปเรื่อยๆ
